28 jun 2017 om 14:50Update: 6 jaar geleden
Delen via WhatsAppWhatsAppDelen via FacebookFacebookDelen via TwitterTwitterDelen via LinkedInLinkedInDelen via E-mailE-mail
Na drie jaar loopt het onderzoek naar het neerstorten van toestel MH17 van Malaysia Airlines nog steeds. Nederland heeft de nabestaanden beloofd de daders te zullen straffen. Wat is er inmiddels bekend over de ramp?
De vlucht van Malaysia Airlines vloog op 17 juli 2014 naar Kuala Lumpur.
De Boeing 777 met 283 passagiers en 15 bemanningsleden was ’s ochtends opgestegen vanaf Schiphol. Iets na het middaguur stortte het toestel neer boven Oekraïne. Alle 298 inzittenden kwamen om het leven. De inzittenden kwamen uit Nederland (193 mensen), België, Maleisië en Australië.
Het had de eerste prioriteit voor Nederland om de lichamen te bergen.
Binnen tien maanden werden de stoffelijke resten van alle slachtoffers teruggebracht naar Nederland. De menselijke resten en de persoonlijke bezittingen werden verzameld in Hilversum, waar ze werden geïdentificeerd.
Het vervoer van de kisten vanaf luchthaven Eindhoven leidde keer op keer tot een imposante stoet rouwwagens. Diverse snelwegen werden voor deze colonnes afgesloten. Het bergen van de lichamen in Oekraïne vond plaats in samenwerking met Australische en Maleisische experts.
Het onderzoek naar de crash werd geleid door de Onderzoeksraad voor de Veiligheid.
Deze concludeerde dat het toestel op een hoogte van 10 kilometer is neergehaald door een Buk-raket. Uit radarbeelden bleek dat een installatie met daarop vierraketten een aantal dagen voor de ramp vanuit Rusland naar Oost-Oekraïne werd getransporteerd. Een dag na de ramp op 18 juli werd dezelfde installatie metnog drie raketten weer naar Rusland gebracht.
De Onderzoeksraad reconstrueerde onder meer het toestel met alle brokstukken die in Oekraïne waren verzameld.
De VN Veiligheidsraad veroordeelde het neerschieten van MH17 unaniem in resolutie 2166. Opvallend is dat noch de Onderzoekraad noch de Veiligheidsraad een schuldige partij aanwezen. Rusland heeft een initiatief voor een VN-tribunaal voor het berechten van de daders geblokkeerd.
Het Joint Investigation Team (JIT) verrichtte vervolgens verder onderzoek naar de schuldvraag.
In september 2016 werden de voorlopige eerste resultaten gepresenteerd. Onderzoekers sloten uit dat een ongeval of een aanslag vanuit het vliegtuig de crash hadveroorzaakt. Ook de theorie dat een ander toestel de Boeing 777 vanuit de lucht neerschoot, wordt uitgesloten omdat hiervan op radarbeelden geen bewijs is gevonden.
De raket werd afgevuurd vanuit een gebied dat door pro-Russische rebellen werdgecontroleerd.
Het gaatom een landbouwveld in Pervomajsk, zes kilometer ten zuiden van het stadje Snizhne in Oost-Oekraïne. De onderzoekers achterhaalden de locatie met behulp van satellietbeelden die onder meer beschikbaar werden gesteld door de Verenigde Staten en de Europese ruimteorganisatie ESA.
Het JIT ontkracht daarmee de Russische bewering dat het Oekraïense leger MH17 neerschoot. Het team heeft geen radarbeelden ontvangen die de stelling van de Russenzouden staven.
Honderd personen zijn aangewezen als betrokkenebij de ramp.
Het team heeft echter nog geen officiële verdachten aangewezen. Het gaat om mensen die hebben geholpen bij het transport van de lanceerinstallatie vanuit Rusland, de Buk-installatie hebben gefaciliteerd of daadwerkelijk de opdracht gaven tot het afvuren van de raket.
Het is niet duidelijk uit welk land de mogelijke verdachten komen. Het JIT wil geen uitspraak doen over de betrokkenheid van Rusland bij de ramp.
Rusland ontkent elke betrokkenheid.
Rusland heeft het rapport na presentatie forsbekritiseerd en verwijt het onderzoeksteam tunnelvisie. Er zouden tal van andere scenario’s zijn die het team niet zou hebben onderzocht.
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de conclusies van het JIT "vooringenomen en politiek gemotiveerd". Premier Rutte heeft Rusland gevraagd te stoppen met het zwartmaken van JIT.
Ook de Amerikaanse president Donald Trump zei tijdens zijn campagne dat er in zijn ogen niet genoeg bewijs is om Russische separatisten te beschuldigen.
Het onderzoek is niet afgerond voor najaar 2018.
Onderzoekers van het JIT gaan er vanuit dat hun onderzoek uiteindelijk leidt tot de berechting van de daders achter de vliegramp, maar is nog niet ver genoeg om concrete personen aan te wijzen. Daarvoor wordt de komende jaren nog meer bewijsmateriaal verzameld, aldus de onderzoekers. Bijhet JIT werken honderd tot tweehonderd mensenuit Nederland, België, Australië, Maleisië en Oekraïne.
Nederland is voorbereid op het mogelijk berechten van de daders, liet het kabinet in 2016 weten. Onder meer de VN, de NAVO en de EU hebben toegezegd alle medewerking te verlenen aan het berechten van de daders van het neerhalen van het toestel.
Het JIT-team heeft Oekraïense burgers nogmaals opgeroepen hun verhaal te doen.
Het JIT-team laat in video's,die eind juni 2017zijn verspreid, nabestaanden van slachtoffers aan het woord. Zij vertellen daarin over hun verdriet en gemis. Het is vooral de bedoeling om het onderzoek naar de rampopnieuw onder de aandacht te brengen in Oekraïne.
“Als jaren verstrijken, kunnen mensen toch nog met belangrijke informatie zitten”, legt een woordvoerder van de politie uit. Het zou bijvoorbeeld kunnen dat mensen na het neerstorten van het toestel in 2014 niet durfden te praten, maar dat nu wel willen."
Vlucht MH17 vertrekt op donderdag 17 juli 2014 vanaf Schiphol richting Kuala Lumpur. Als de Boeing 777 boven Oekraïne vliegt, stort deze neer. © ANP
Nog diezelfde middag zegt de Oekraïense president Petro Porosjenko dat dit geen ongeluk was, maar een terreurdaad: het vliegtuig is neergehaald. De Amerikaanse inlichtingendiensten bevestigen dit.© ANP
Een dag later, op 18 juli 2014, wordt bevestigd dat alle 298 inzittenden zijn omgekomen. Onder hen zijn 196 Nederlanders. © ANP
De Nederlandse regering wijst nog geen schuldigen aan; premier Mark Rutte zegt wel dat de onderste steen boven moet komen.© ANP
Separatisten slepen met lichamen en bezittingen van slachtoffers, meldt de Oekraïense regering op zaterdag 19 juli.© ANP
Nederland is "furieus", zegt minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans, die is afgereisd naar het land.© ANP
Door de onrust in het gebied kunnen de lichamen pas op zondag 20 juli 2014, drie dagen na het neerstorten, geborgen worden door de hulpdiensten. © ANP
Maandag 21 juli: Waarnemers van de OVSE en Nederlandse experts van het Landelijk Team Forensische Opsporing (LTFO) mogen hun onderzoek op locatie beginnen.© ANP
De eerste lichamen komen op 23 juli aan in Nederland. Er wordt een plechtigheid gehouden waar het koningspaar bij aanwezig is. Nederland is een minuut stil. © ANP
Zaterdag 26 juli: Een team van Nederlandse onderzoekers (LTFO) wordt door separatisten tegengehouden op weg naar de rampplek. Dit gebeurt enkele dagen later, op 30 juli, nog een keer. © ANP
Het OM laat donderdag 14 augustus weten dat het strafrechtelijk onderzoek naar de vliegramp, voor zover bekend, het grootste is in zijn soort in de Nederlandse geschiedenis. Het OM heeft tien officieren van justitie ingezet. Zij leiden het onderzoek, dat wordt uitgevoerd door circa tweehonderd rechercheurs.© ANP
Dinsdag 9 en woensdag 10 september 2014: Vlucht MH17 is in Oekraïne neergestort nadat het in de lucht met hoge snelheid is doorboord door een groot aantal objecten en vervolgens in stukken brak. Dat blijkt uit de eerste resultaten van het onderzoek door de Onderzoeksraad van Veiligheid.© ANP
Een Nederlands team van bergingswerkers begint zondag 16 november 2014 met de berging van wrakstukken van het toestel.© ANP
Nederland, Maleisië, Australië, België en Oekraïne vragen op maandag 13 juli 2015 de VN-Veiligheidsraad een tribunaal op te richten om de daders van de vliegramp te berechten.© ANP
Woensdag 29 juli 2015: Rusland heeft tijdens een stemming in de VN-Veiligheidsraad een veto uitgesproken over de oprichting van het MH17-tribunaal. Elf leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties stemden vóór, alleen Rusland stemde tegen.© ANP
Via de voormalige leider van de Oekraïense afdeling van het onderzoeksteam komt op dinsdag 6 oktober naar buiten dat in de lichamen van de slachtoffers van vlucht MH17 deeltjes van een Buk-raket zijn gevonden.© ANP
Tijdens de presentatie van de onderzoeksrapporten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid wordt bevestigd dat vlucht MH17 is neergehaald door een BUK-raket.© ANP
Rusland laat in februari 2016 weten alle ter zaken doende radarbeelden te hebben overgedragen aan de Onderzoeksraad voor Veiligheid.© ANP
Minister Ard van der Steur (Justitie) laat in oktober weten dat het Nederlandse kabinet zich voorbereidt op de mogelijke berechting van daders voor het neerschieten van vlucht MH17.© ANP
Het Joint Investigation Team (JIT) verrichtte vervolgens verder onderzoek naar de schuldvraag. In september 2016 werden de voorlopige eerste resultaten gepresenteerd. © ANP
Onderzoekers sloten uit dat een ongeval of een aanslag vanuit het vliegtuig de crash had veroorzaakt. Ook de theorie dat een ander toestel de Boeing 777 vanuit de lucht neerschoot, wordt uitgesloten.© ANP
De raket werd afgevuurd vanuit een gebied dat door pro-Russische rebellen werd gecontroleerd.© AFP
Het JIT ontkracht daarmee de Russische bewering dat het Oekraïense leger MH17 neerschoot. Het team heeft geen radarbeelden ontvangen die de stelling van de Russen zouden staven.© AFP
Het team heeft nog geen officiële verdachten aangewezen. Het gaat om mensen die hebben geholpen bij het transport van de lanceerinstallatie vanuit Rusland, de Buk-installatie hebben gefaciliteerd of daadwerkelijk de opdracht gaven tot het afvuren van de raket.© EPA
Rusland heeft het rapport na presentatie fors bekritiseerd en verwijt het onderzoeksteam tunnelvisie. Er zouden tal van andere scenario’s zijn die het team niet zou hebben onderzocht.© ANP
Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de conclusies van het JIT "vooringenomen en politiek gemotiveerd". Premier Rutte heeft Rusland gevraagd te stoppen met het zwartmaken van JIT.© ANP
Ook de Amerikaanse president Donald Trump zei tijdens zijn campagne dat er in zijn ogen niet genoeg bewijs is om Russische separatisten te beschuldigen.© AFP
Het onderzoek is niet afgerond voor najaar 2018. Onderzoekers van het JIT gaan er vanuit dat hun onderzoek uiteindelijk leidt tot de berechting van de daders achter de vliegramp, maar is nog niet ver genoeg om concrete personen aan te wijzen.© ANP
Nederland is voorbereid op het mogelijk berechten van de daders. Onder meer de VN, de NAVO en de EU hebben toegezegd alle medewerking te verlenen aan het berechten van de daders van het neerhalen van het toestel.© ANP
De internationale regels voor vliegen boven conflictgebieden zijn aangescherpt. De internationale burgerluchtvaart gaat het delen van informatie over de veiligheid van het luchtruim boven conflictgebieden beter regelen.© ANP
Nabestaanden eisen miljoenen schadevergoeding van Rusland. De claim is in mei 2016 ingediend bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens door een Australisch advocatenkantoor. Er worden 33 nabestaanden van slachtoffers vertegenwoordigd door het kantoor. © ANP
In Vijfhuizen, dichtbij Schiphol, komt een Nationaal Monument voor de slachtoffers. Het gaat om een herinneringsbos. © ANP
Voor elk van de 298 slachtoffers van de vliegramp wordt een boom geplant. Nabestaanden hebben de afgelopen maanden elk hun eigen zaadje geplant. Het herinneringsbos met zes soorten bomen krijgt de vorm van een lint.© ANP
Bij elke boom komt de naam van een slachtoffer. Rondom het bos komen zonnebloemen te staan. Het monument wordt onthuld op 17 juli 2017, drie jaar na de ramp.© ANP
De internationale regels voor vliegen boven conflictgebieden zijn aangescherpt.
De internationale burgerluchtvaart gaat het delen van informatie over de veiligheid van het luchtruim boven conflictgebieden beter regelen. Ook zijn landen voortaan verplicht radarbeelden te bewaren, zodat onderzoekers die na een vliegramp kunnen gebruiken.
De ICAO, de burgerluchtvaartorganisatie van de Verenigde Naties, heeft hiertoe in 2016besloten. Nederland had de maatregelen voorgesteld naar aanleiding van het neerhalen van vlucht MH17 en de moeizame zoektocht naar radarbeelden daarvan.
De ICAO gaat bovendien vastleggen wanneer het luchtruim zo onveilig is dat lidstaten er verstandig aan doen het te sluiten.
Nabestaanden eisen miljoenen schadevergoeding van Rusland.
De claim is in mei 2016 ingediend bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mensdoor een Australisch advocatenkantoor, melden verscheidene buitenlandse media.
Er worden 33 nabestaanden van slachtoffers vertegenwoordigd door het kantoor. Elke nabestaande eist 10 miljoen dollar schadeloosstelling. Australische families hebben Malaysia Airlines aangeklaagd.
In Vijfhuizen, dichtbij Schiphol, komt een Nationaal Monument voor de slachtoffers.
Het gaat om een herinneringsbos. Voor elk van de 298 slachtoffers van de vliegramp wordt een boom geplant. Nabestaanden hebben de afgelopen maanden elk hun eigen zaadje geplant.
Het herinneringsbos met zes soorten bomen krijgt de vorm van een lint. In het hart komt een amfitheater en een gedenkteken. Bij elke boom komt de naam van een slachtoffer. Rondom het bos komen zonnebloemen te staan.
Het monument wordt onthuld op 17 juli 2017, drie jaar na de ramp.
0:34